ALT در آزمایش خون چیست؟
ALT، یا آلانین آمینوترانسفراز، آنزیمی است که عمدتاً در کبد یافت می‌شود، اما در مقادیر کمتری در سایر اندام‌ها مانند قلب، کلیه‌ها و عضلات اسکلتی نیز وجود دارد. آزمایش ALT یکی از آزمایش‌های رایج خون است که برای ارزیابی سلامت کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد. سطح بالای ALT در خون می‌تواند نشان‌دهنده آسیب یا بیماری کبدی باشد.
اهمیت ALT در تشخیص بیماری‌های کبدی:
ALT یک نشانگر حساس برای آسیب کبدی است. وقتی سلول‌های کبدی آسیب می‌بینند، ALT به داخل جریان خون آزاد می‌شود و منجر به افزایش سطح آن در خون می‌شود. این افزایش سطح، پزشک را از وجود احتمالی مشکلی در کبد آگاه می‌کند. سطح نرمال ALT در خون بسته به آزمایشگاه و روش‌های اندازه‌گیری متفاوت است، اما عموماً در محدوده 7 تا 56 واحد بر لیتر (U/L) برای بزرگسالان قرار می‌گیرد. افزایش سطح ALT می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، که برخی از آن‌ها در زیر شرح داده شده‌اند.
چرا سطح ALT بالا می‌رود؟
1. بیماری‌های کبدی: بسیاری از بیماری‌های کبدی می‌توانند منجر به افزایش سطح ALT شوند، از جمله:
- هپاتیت ویروسی (A، B، C): ویروس‌ها می‌توانند به سلول‌های کبدی حمله کرده و باعث التهاب و آسیب شوند.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): این بیماری که با تجمع چربی در کبد مشخص می‌شود، یک علت شایع افزایش ALT است.
- سیروز: یک مرحله پیشرفته بیماری کبدی که در آن بافت کبد جایگزین بافت اسکار می‌شود.
- سرطان کبد: تومورهای کبدی می‌توانند به سلول‌های کبدی آسیب برسانند.
- هپاتیت الکلی: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند به کبد آسیب برساند و منجر به افزایش ALT شود.
2. سایر علل افزایش ALT:
- آسیب عضلانی: آسیب به عضلات اسکلتی نیز می‌تواند باعث افزایش ALT شود، زیرا این آنزیم در عضلات نیز وجود دارد. این می‌تواند به دلیل آسیب‌های ورزشی، تروما یا برخی بیماری‌های عضلانی رخ دهد.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث افزایش ALT شوند.
- انسداد مجاری صفراوی: انسداد مجاری صفراوی می‌تواند باعث افزایش ALT شود.
چه زمانی باید نگران افزایش ALT باشیم؟
افزایش خفیف ALT همیشه نشان‌دهنده یک مشکل جدی نیست. اما اگر سطح ALT به طور قابل توجهی بالا باشد، یا همراه با سایر علائم مانند زردی (زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها)، خستگی، درد شکم، یا ادرار تیره باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایشات بیشتر می‌تواند علت افزایش ALT را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
چه آزمایش‌های دیگری ممکن است همراه با آزمایش ALT انجام شود؟
معمولاً برای تشخیص دقیق‌تر علت افزایش ALT، آزمایش‌های دیگری نیز انجام می‌شود، از جمله:
- آزمایش AST (آسپارتات آمینوترانسفراز): آنزیمی دیگر که در کبد و سایر بافت‌ها یافت می‌شود. نسبت ALT به AST می‌تواند به تشخیص نوع بیماری کبدی کمک کند.
- آزمایش بیلی روبین: ماده‌ای که در کبد تولید می‌شود. افزایش بیلی روبین می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات کبدی باشد.
- آزمایش فسفاتاز قلیایی (ALP): آنزیمی که در کبد، استخوان‌ها و سایر اندام‌ها یافت می‌شود.
- سونوگرافی کبد: تصویربرداری از کبد برای بررسی ساختار و وجود هر گونه ناهنجاری.
- بیوپسی کبد: برداشت نمونه‌ای از بافت کبد برای بررسی میکروسکوپی.
نتیجه‌گیری:
آزمایش ALT یک آزمایش خون مهم برای ارزیابی سلامت کبد است. اگرچه افزایش ALT می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، افزایش قابل توجه آن همراه با سایر علائم نیاز به ارزیابی پزشکی فوری دارد. پزشک شما می‌تواند با استفاده از آزمایشات دیگر و بررسی دقیق سابقه پزشکی‌تان، علت افزایش ALT را تشخیص داده و درمان مناسب را ارائه دهد. به خاطر داشته باشید که این اطلاعات فقط برای آموزش عمومی است و جایگزین مشاوره پزشکی حرفه‌ای نمی‌باشد.
